Kaynak: Haberler50, 8 Mart 2012
Bakanlar Kurulu’nun kamulaştırmalara ilişkin kararları doğrultusunda Ilısu Barajı Projesi kapsamında 11 köy kamulaştırıldı.DSİ 16. Bölge Müdürü Mahmut Dündar, Ilısu Barajı su toplamaya başlamadan önce kamulaştırma çalışmalarının tüm hızıyla sürdüğünü belirterek, ”Kamulaştırılacak 22 köyden 11’inde, hak sahiplerine 84 milyon lira ödeme yapıldı” dedi.
Tamamlandığında Atatürk Barajı’ndan sonra gövde hacmi bakımından Türkiye’nin 2. büyük, üreteceği enerji bakımından Atatürk, Keban veKarakaya’dan sonra 4. büyük hidroelektrik santrali ve Dicle Nehri üzerindeki en büyük baraj olacak olan Ilısu Barajı’nda gerekli çalışmalar için Bakanlar Kurulu kararı ile DSİ Genel Müdürlüğünce acil kamulaştırma çalışmaları sürüyor.
Bu kapsamda bugüne kadar 22 köyden 11’i, hak sahiplerine 84 milyon lira ödeme yapılarak kamulaştırıldı.
DSİ 16. Bölge Müdürü Dündar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ilısu Barajı inşaatının yüzde 36.5’luk kısmının tamamlandığını, bugüne kadar kamulaştırma ve inşaat faaliyetleri kapsamında yaklaşık 1 milyar lira harcama yapıldığını belirtti.
Kamulaştırma için öngörülen bütçe ile projenin toplam maliyetinin yaklaşık 5 milyar lira olduğunu ifade eden Dündar, şöyle dedi:
”GAP’ın anahtar projesi Ilısu Barajı, tamamlandığında Türkiye ekonomisine yıllık 600 milyon lira tutarında 3,8 milyar kilovatsaat enerji kazandıracak, 130 bin hektar tarım arazisini suyla buluşturacak. 2014 yılında hizmete girmesi planlanan proje, kurulu güç ve yıllık enerji üretim kapasitesi bakımından da Atatürk, Karakaya ve Keban’dan sonra 4’üncü büyük HES olma özelliğini kazanacak.
Bakanlar Kurulu’nun kamulaştırmalara ilişkin kararları doğrultusunda proje kapsamında son olarak Kurtalan sınırları içerisindeki 67 parselden oluşan Çattepe mevkisi acil olarak kamulaştırıldı. DSİ Genel Müdürlüğünce sağlanan finansman ile Kültür Bakanlığınca planlanan arkeolojik kazı çalışmalarının yürütülmesine imkan sağlamak için kamulaştırılan Çattepe mevkisindeki kazılara mevsim şartlarının uygun olması halinde gelecek ay başlanması planlanıyor. Bir liman olduğu ifade edilen alanda kazıların yapılabilmesine imkan sağlamak için kamulaştırma devam ediyordu. Sürecin uzaması öngörülerek acele kamulaştırma kararı alındı. Diğer alanlardaki kazılar ise Kültür Bakanlığına bağlı ekiplerce sürüyor.”
-Bin 362 hektar alan kamulaştırıldı-
Dündar, Ilısu Barajı’nda suyun derivasyonu ve arkeolojik kazı alanları ile ilgili çalışmaların tüm hızıyla sürdüğünü de bildirdi.
Suyun derivasyon tünellerine yönlendirilmesinin mayıs ayında gerçekleştirilmesinin planlandığını ifade eden Dündar, bunda kamulaştırmadan kaynaklı bir engelin olmaması için 22 köy, 6 bin 834 parsel ve 4 bin 935 hektar alandan oluşan 1. aşama kamulaştırma çalışmaları kapsamında, 11 köyle ilgili çalışmaların sonuçlandığını belirtti.
Dündar, geriye kalan 11 köy ile ilgili olarak da çalışmaların sürdüğüne dikkati çekerek, şunları kaydetti:
”Dağyeli köyü için kadastro çalışmaları devam ediyor. Taşkonak köyü için zilyetlik davaları açıldı. Diğer 9 köye pazarlığa çağrı yazıları yazıldı. Bu kapsamda uzlaşma görüşmeleri sürüyor. Uzlaşılamayan parseller için mahkemeye gidilmektedir. Geçen yıl kamulaştırma çalışmaları için toplam 55 milyon 755 bin lira hak sahiplerine ödendi. Proje sahasında bugüne kadar 4 bin 164 parselde bin 362 hektar alanın kamulaştırma çalışmaları tamamlanarak toplamda taşınmaz sahiplerine yaklaşık 84 milyon lira ödeme yapıldı.”
Dündar, arkeolojik kazı alanlarına denk gelen parseller için alınan ”acele kamulaştırma” kararları çerçevesinde, kazı çalışmalarına imkan sağlanması için taşınmaz sahipleri ile yürütülen çalışmalar sonucu uzlaşma sağlanmayan yerler için mahkeme marifetiyle kamulaştırma çalışmalarının ise sürdüğünü belirtti.
-TOKİ ile protokol-
Dündar, proje kapsamında Hasankeyf’e ilişkin yeniden yerleşim çalışmalarının sürdüğünü, bu kapsamda TOKİ ile protokol imzaladıklarını anımsattı.
Konutların finansmanının DSİ Genel Müdürlüğünce karşılanacağını, TOKİ’nin de yeniden yerleşim isteyen herkese konut inşa edeceğini anlatan Dündar, devlet eliyle iskan talebinde bulunan ve başvuruda bulunan herkesin bu imkandan faydalanacağını kaydetti.
Dündar, bu kapsamda Koçtepe köyü ile ilgili çalışmaların sürdüğünü de belirterek, ”Buradaki vatandaşların öncelikli isteği fiziksel iskan. Yani kendileri konut yapmak istiyor. Düşünceleri değişebilir ancak şu anda onların isteği doğrultusunda fiziksel iskan çalışmaları yürütülüyor. İmar planı yapılıyor. Yerleri belirlenecek ve altyapı ihaleleri gerçekleştirilecek. Okul, cami ve benzeri genel ihtiyaçları tamamlanacak. Devlet eliyle iskan istemeleri halinde TOKİ tarafından modern konutlar yapılarak vatandaşlarımızın beğenisi ve kullanımına sunulacak. DSİ olarak vatandaşların ‘devlet eliyle iskan’ ve ‘fiziksel iskan’ yönündeki talepleri doğrultusunda hizmet vermeyi sürdüreceğiz” dedi.
-”Çattepe, Dicle nehri üzerindeki tek liman”-
Batman Üniversitesi Rektörü ve Hasankeyf Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam ise Ilısu Barajı altında kalacak Hasankeyf’te kazılacak çok yer bulunduğunu ve bunların büyük bölümünün istimlak edilemediğini belirtti.
İstimlak edilen Çattepe mevkisinin ise baraj sularından etkilenecek ilk bölge olacağını anlatan Uluçam, ”Burası aynı zamanda Dicle nehri üzerinde tek liman olan yer. Çattepe höyüğünde, Botan Çayı da dahil 3 nehir birleşiyor. Burası yük gemilerinin Basra’ya kadar gittiği eski su üstü taşımacılığının yapıldığı, gemilerin yanaştığı bir liman. Dolayısıyla son derece önemli. Çattepe’ye bu nedenle öncelik verildi” dedi.
Uluçam, kamulaştırma yapıldıkça kazı çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti. Prof. Dr. Uluçam, bu kapsamda Hasankeyflilerin yaşadığı yerin altının kendileri için önemli olduğunu ifade ederek, ”Höyük, Süryani yerleşim alanı, İçkale ve Büyük Saray’da kazıya 15 Martta başlıyoruz. Bunun için gereken ödenek aktarıldı” diye konuştu.
Mardin Müze Müdürü Nihat Erdoğan da projenin başladığı 2008 yılından bu yana arkeolojik kazıları kesintisiz sürdürdüklerini söyledi. Erdoğan, baraj gövdesinin bulunduğu alanda kurtarma kazıları gerçekleştirdiklerini, baraj inşaatının yapılabilmesi için bu alanda kazıların bitmesinin beklendiğini ifade etti.
-Proje kapsamındaki kazılar-
Kültür ve Turizm Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinden yapılan açıklamada, Ilısu Barajı ve HES Projesi kapsamında Mardin’in Dargeçit ilçesinde Kumru ve Killoki tarlaları, Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde Gre Abdurrahman, Kavuşan höyük, Aşağı Salat, Aluç, Grecano ve Salat Camisi yanı, Batman’ın Beşiri ilçesinde Sumak höyük ve Cemilola, Şırnak’ta havuz mevkisi ile Siirt’te Türbe höyükte yürütülen kazıların tamamlandığı bildirildi.
Açıklamada, bu yıl yapılması planlanan arkeolojik kazılara ilişkin şu bilgilere yer verildi:
”Mardin’de Ilısu köyü, Batman’ın Hasankeyf ilçesinde Hasankeyf, Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde Müslümantepe, Hakemi Use, Karavelyan, Salattepe, Kortiktepe, Hirbemerdan, Ziyarettepe ve Kenantepe, Siirt’te Başurhöyük, Çattepe ve Güsir, Batman’da Kuriki, Beşiri ilçesinde Gre Amer kazılarına başlanacak.”
