Son yıllarda Türkiye’de de gündeme gelen kaya gazının çıkartılmasında kullanılan “hidrolik kırılma” (fracking) yöntemi, çevre ve insan sağlığını riske atması nedeniyle dünya çapında ciddi tartışmalara sebep oldu. Kayanın içindeki gazın çıkartılabilmesi için su ve kimyasal karışımı basınçlı bir sıvının kullanıldığı yöntem; depremleri tetikleme, yeraltı suyunu ve içme suyu kaynaklarını kirletme, aşırı miktarda su tüketme, hava kirliliği, toprak kirliliği, araziyi bozma, işçilerin ve çevredekilerin yoğun miktarda zehirli kimyasala maruz kalması gibi riskler barındırıyor. Dünyada ivme kazanan bir hidrolik kırılma karşıtı hareket mevcut.
Hidrolik kırılma karşıtı hareketin baş aktörlerin Food & Water Watch, 2014 yılı boyunca hidrolik kırılma şirketlerinin imza attığı hayret verici ve gülünç marifetlerini toparlamış. Yazıyı sizlere aktarıyoruz.
—
Noel babanın çuvalından çıkanlar: hava kirliliği, su kirliliği, hasta insanlar… Hidrolik kırılma şirketlerinin çuvaldan çıkardıklarının listesi Noel’le de bitmiyor, bu işlerinin sıradan bir parçası.
2014’te hidrolik kırılma yönteminin yasaklanmasını talep eden hareketin büyük bir ivme yakalamasına ve New York’taki hidrolik kırılma yasağı ile bir zafer elde etmesine karşın; petrol ve gaz şirketleri de bu sene kirli listelerini kabartmış görünüyor.
Hidrolik kırılma şirketlerinin iç yüzünü ne kadar bilsek de, kamu oyunu etkilemek ve kanun koyuculara kendilerini haklı göstermek için kullandıkları kimi taktikler bizi bile şaşırtıyor!
İşte, hidrolik kırılma endüstrisinin 2014 yılında ortaya döktüğü 5 inanılmaz marifeti:
5 – Patlama için kusura bakmayın, pizza almaz mıydınız?
Geçtiğimiz Şubat’ta Penisilvanya’daki Bobtown’da, Chevron hidrolik kırılma şirketinin sebep olduğu patlamanın, kasaba sakinlerini ne kadar tedirgin ettiğini tahmin edebilirsiniz. Patlamadan kaynaklanan yangın günlerce sürdü ve kim bilir ne tür zararlı kimyasallar havaya karıştı. Şirketin 27 yaşındaki bir çalışanı da olayda hayatını kaybetti. Chevron ne yaptı dersiniz? Bedava pizza kuponları dağıttı! Pizza! İşte Chevron’un evleri, aileleri, işçileri tehdit eden bir patlamanın tazminatından anladığı bu.
Bobtown’da yaşanan münferit bir olay da değildi. Daha geçen ay, patlayıcı metan sızıntısı ihtimali yüzünden Ohio’da 25 aile hidrolik kırılma kuyusu civarındaki evlerini boşaltmaya zorlandı.
4- Başka bir tür “istihdam”
Food & Water Watch gibi tabandan örgütlenmelerin birlikte çalıştığı yerel hareketler, duruşma salonlarını dolduran ve yasa koyuculara toplumun hidrolik kırılmaya ne kadar karşı olduğunu göstermeye çabalıyorlardı. Geçtiğimiz Eylül’de, Kuzey Karolina Enerji Koalisyonu isimli hidrolik kırılma yanlısı bir grup da aynısını yapmayı denedi. Fakat, çuvalladı.
Koalisyon, duruşma salonuna hidrolik kırılma yanlılarını değil, paralarını toplayıp otobüse doldurduğu ve hidrolik kırılmadan haberi dahi olmayan evsizleri getirmişti. Bu evsizlerden pek çoğu oraya gelmek için para aldıklarını fakat ne için geldiklerini bilmediklerini itiraf etti. Koalisyon istese gerçekten hidrolik kırılma yanlılarını da bulup getirebilirdi, fakat insanlara para karşılığı hidrolik kırılmayı destekliyormuş numarası yaptırmak gerçekten çok ucuz bir numara!
3. “Kötü Adam” ile yakınlaşmalar
Food & Water Wacth aktivistlerinin yaptıkları hidrolik kırılma endüstrisinin canına tak etmiş olmalı ki, bu sene endüstri bizimle uğraşması için kendine bir partner buldu: Richard Berman. Biz kısaca ona “Kötü Adam” diyoruz. Berman’ın, kimi kurumları kötülemek için al altından bilgi toplamak gibi bir kötü şöhreti var. İşi, üyelerin araba plakalrını toplamaya kadar vardırmış. Sırada ne var? Aktivistlerin çöp kutularını karıştırmak mı?
2- Bana dokunmayan yılan bin yaşasın
Exxon’un CEO’su Rex Tillerson, kendi mahallesinde hidrolik kırılma yapılmasına karşı açılan davaya katılmış. İkiyüzlülüğün böylesi! Beyefendi, evinin çevresinde hidrolik kırılma yapılmasını istemiyor. Yine de insanların evlerinin çevresinde uygulanan hidrolik kırılmanın sorun olmadığı konusunda ısrarcı, kendi evi hariç.
1. Meme kanseriyle savaş
Zaten ortalık, meme kanserine hiç bir faydası dokunmayan pembe “kendini iyi hisset” ürünleri ile dolu. Baker Huges hidrolik kırılma şirketi de üstüne düşeni yapmış: Pembe hidrolik kırılma matkabı ucu! Buna gülmek yerine midemizin bulanmasının nedeni ise, hidrolik kırılmada kullanılan sıvının kanserojen kimyasallar içermesi. Hidrolik kırılma kanser riskini arttırıyor ve -şaşarsınız ama- pembe matkap uçları bunu değiştirmeyecek.
Hidrolik kırılma şirketlerine bu yazının üzerine bir bardak soğuk su mu ikram etsek? Ya da bir bardak hidrolik kırılma suyu?
Kaynak: Food & Water Watch
