Su Hakkı Kampanyası ile Dikili Belediyesi’nin birlikte organize ettiği “Sosyal Politikalar Kapsamında Alternatif Su Hizmetleri” atölyesi 27 Haziran’da Dikili’de gerçekleştirildi.
Atölye çalışmasına CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur, Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven, Bornova Belediye Başkanı Kamil Okyay Sındır, Urla Belediye Başkanı Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu, Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç, Foça Belediye Başkanı Vekilleri Haydar Çelebi, Ercan Yüksektepe, SODEV Başkanı Erol Kızılelma, Av. Arif Ali Cangı, Dikili Kent Konseyi Başkan Vekili Yusuf Altıparmak, ÇMO İzmir Şubesi Halil Gezer, İzmir Tabip Odası Oya Otyıldız, Hasankeyfi Yaşatma Girişimi Serhat Resul, Dikili Kent Konseyi Başkanı Erdoğan Doğan, Dikili Belediye Başkan Vekili Yusuf Altıparmak ve Dikili Meclis üyeleri katıldılar.
Atölyenin hoş geldiniz konuşması Su Hakkı Kampanyası aktivisti Nuran Yüce tarafından yapıldı. Yüce, günümüzde sadece su değil, tüm doğal varlıkların alınıp satılabilir konuma getirilmesinin ilk elde ekolojik sorunlara yol açtığını ama bu ekolojik yıkımın aynı zamanda ekonomik, sosyal ve kültürel yıkımları da getirdiğini belirtirken insanlar ve tüm canlılar için yaşamsal önemdeki suyun özelleştirilmesinin yarattığı olumsuzluklardan bahsetti. Su hizmetlerini ve su kaynaklarını ele alışta ekonomik kaygıları değil de sosyal kaygıları ön planda tutan, Dikili tarzı alternatif yönetim biçimlerinin yaygınlaşmasının önemine değinirken, atölye çalışmasına katılan belediye temsilcilerinin de bu tarz politikaların yaygınlaştırılmasına aktif olarak katılma çağrısında bulundu.
Atölyenin açılış konuşmasında CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur, CHP’li Milletvekillerinden Sezgin Tanrıkulu, Umut Oran’ın Dikili modelini örnek alarak “asgari ücretin altındakilerden 10 metre küpe kadar sudan ücret alınmamasını ve yerel yönetimlerin bu hizmetler için merkezi finans tarafından desteklenmesi gerektiği” konusunda verdikleri yasa teklifi hakkında bilgi verdi. Türkiye’de 2007 yılında net bir biçimde ifade edilen ve uygulamaya sokulan özelleştirme politikaları sonucunda insanların “Su yalnızca satın alabilenlere ait olursa ne olacak” ya da “dünyanın pek çok ülkesinde insanlar musluklarını açtıklarında ya da sifonu çektiklerinde dünyanın en büyük çok uluslu şirketleri kârlarına kâr mı katacaklar” sorularını dile getirdiklerini belirten Onur, birkaç dev su şirketinin nehirleri satın almaları, ambalajlı su satışları gibi uygulamalar ile özünde suyun yaşamsal önem algısını ortadan kaldırıldığını ifade etti. Tüm bu algıyı ve özelleştirme uygulamalarını ortadan kaldırmak için de yeni bir anayasal düzenlemeye ihtiyaç duyduğumuzu ifade eden Onur yerelden yükselen talepleri Meclis gündemine taşımanın öneminden bahsetti.
“Su yönetiminde mevcut yasalar ve diğer düzenlemeler nelerdir? Yerel yönetimler açısından bu yasal düzenlemelerin anlamı ne?” başlıklı ilk oturumda Av. Arif Ali Cangı su yönetiminde mevcut yasalar ile yerel yönetimler açısından bu yasal düzenlemelerin nasıl sınırladığını anlattı. Cangı, suyun ticarileştirilmesini zorunlu kılan yasaların yanı sıra su faturalarına dâhil edilen Katma Değer Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, Katı Atık Vergisi gibi vergilerin de su faturalarından kaldırılması gerektiğini belirtti. Su, zorunlu bir gereksinim olduğu ve olmaması durumunda yaşamsal faaliyetler sürdürülemeyeceği için su tarifelerinin belirlenmesinin demokratik mekanizmalar içinde yapılması gerektiğine vurgu yapan Cangı, Türkiye’nin taraf olduğu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin yaşam hakkına ilişkin maddelerinin su bağlamında da ele alınması gerektiğini söyledi. Cangı, herkesin yeterli miktar ve kalitede suya erişim hakkının bulunduğunu ve bunun devletin asli görevleri arasında yer aldığını belirtirken, Dikili Belediyesi’nin 13 tona kadar ücretsiz su politikası uygulaması ile İnsan Hakları Bildirgesi’nin şartlarını yerine getirdiğini söyledi.
“Su hizmetlerinde olumlu (alternatif) uygulamalar ve karşılaşılan güçlükler” başlıklı ikinci oturumda Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven konuşmacıydı. Dikili’de 1984 yılında, belediye çalışanlarına, kullandıkları suyu yüzde elli indirimli sağlamaya yönelik adımlar, bugün belediye sınırları içindekilere 13 tona kadar bir kuruş üzerinden su sağlayan ve Türkiye’de bu uygulamayı politik olarak hayata geçiren tek belediye haline getirmiş durumda. Belediye Başkanı Osman Özgüven’in ve Belediye Meclis üyelerinin yargılanmasını getiren bu sürecin arka planında “suyun yaşam kaynağı ve yaşam hakkı olduğu” fikrinin yanı sıra su tasarrufunu teşvik etmek olduğu Başkan tarafından dile getirildi. Suyun normal ücretlendirildiği dönemlerde dört bin, beş bin nüfuslu Dikili su sıkıntısı çekerken, bugün yaz aylarında iki yüz bin, iki yüz elli bin nüfusa aksatmadan su sağlanabiliyor olmasının, belli bir tona kadar su kullanımında ücret ödenmemesinin yarattığı tasarruftan kaynaklandığını ifade eden Osman Özgüven, günümüzde iklim değişikliği, kuraklık, su krizi gibi evrensel sorunlar çerçevesinde suyu tasarruflu kullanmanın önemine dikkat çekti. Dikili konumundaki belediyelerin alternatif politikaları hayata geçirmesinin, büyükşehirlerle de su hakkı çerçevesinde kamuoyu yaratabileceğine değinen Özgüven, tüm belediyelere, kontörlü sayaçları kullanmamaları çağrısında bulundu. Özgüven, belediyelerin hem kontörlü sayaçları kullanmama hem de temel ihtiyaçlar için gerekli suyu ücretsiz sağlama konusunda geliştirecekleri işbirliğinin önemli olduğunu, bu işbirliğinin anayasal ve yasal değişikliklere yol açabileceğini de vurguladı. “Anayasa’da en temel hak yaşam hakkıysa ve su da bu yaşam hakkının bir parçasıysa, yerel yönetimlerin su hizmetlerini bu anlayış içinde yerine getirmesi gerekir” diye konuşan Özgüven, bu politikaları hayata geçirmek için merkezi politikalar tarafından da desteklenmeleri gerektiğine dikkat çekti.
Özgüven, su hizmetlerinin sağlanması sırasında kullanılan enerji ücretlerinin düşürülmesi talebinin bütün belediyelerin ortak talebi olduğunu da ifade etti. Özellikle elektrik piyasasının özelleştirilmesinden sonra, şirketlerin belediyelerin elektriklerini kesme girişimlerinin de yaygınlaştığından bahseden Osman Özgüven, bu uygulamalara asla prim vermeyeceklerini, belediyelerin su hizmetlerinin elektriklerinin kesilemeyeceğini söyledi.
Atölyenin en son oturumu “Türkiye’de ve dünyada su hizmetlerinde alternatif arayışlar” başlığı altında yapıldı. Dr. Akgün İlhan konuşmasına su yönetiminde alternatif olanın içeriğinin iyi belirlenmesi gerektiği vurgusuyla başladı. Alternatif politikaların temelinin; suyun mülkiyetinin şirket ya da devlete değil, halka ait olması, su kullanımında ekonomik kullanımdan önce insani ve ekolojik kullanımın dikkate alınması, yönetimin şirket ve devlet bürokratlarına değil de halkın katılımına dayalı olması ve su tüketimini değil, su tasarrufunu hedefleyen bir anlayışa dayanmasının gerektiğini ifade etti. Konuşmasında İlhan bu doğrultuda dünyada ve Türkiye’deki girişimlerden bahsetti. Dikili modelinin önemine değinen Akgün İlhan, sekiz senelik bir pratiğin üzerinde yükselen, “Su Hakkı” gibi evrensel bir teorik arka plana sahip Dikili modelinin ülke ve dünya ölçeğinde tanıtmanın, yaygınlaştırmanın önemli bir sosyal müzakere ve mücadele alanı başlatabileceğinden bahsetti.
Bütün katılımcıların aktif katılımı ile gerçekleştirilen atölye çalışmasında daha önce Su Hakkı Kampanyası’nın GABB ve DİSKİ ile birlikte organize ettiği Van ve Batman’da yapılan atölye çalışmaları sırasında oluşturulan “Başka Bir Su Politikası” başlıklı deklarasyon da ele alındı. Deklarasyonun ve “ ‘Su Hakkı’ Anayasal Güvence Altına Alınsın!” başlıklı imza metinlerinin imzalanması ve yaygınlaştırılması konusunda ve önümüzdeki dönem “Su Barışı” etkinlikleri yapılması konusunda ortaklaşılan atölye çalışması, su hakkını savunan herkesin birlikte mücadele etmesi çağrısı ile son buldu.
Toplantı ile ilgili medyada çıkan haberler:
http://www.haberciniz.biz/su-tasarrufu-yapan-vatandaslar-fatura-odemiyor-1518643h.htm
http://www.focafoca.com/default.asp?sayfa=3&altid=38&id=9303
http://www.evrensel.net/news.php?id=31731
http://www.haberler.com/dikili-adil-su-politikasiyla-dunyada-tek-3744167-haberi/
http://www.medya73.com/su-tasarrufu-yapan-vatandaslar-fatura-odemiyor-haberi-979594.html
http://www.haberfx.net/su-tasarrufu-yapan-vatandaslar-fatura-odemiyor-haberi-537340/
