Kaynak: Milliyet, 16 Ağustos 2012
Brezilya’nın yağmur ormanlarını mahvedecek dev baraj projesi Amazon yerlilerinin yıllar süren protestoları sonrası askıya alındı. Yerlilere danışılmazsa inşaat tekrar başlayamayacak.
Küresel güç olma yolunda çevreyi hiçe sayarak devasa enerji ve tarım projelerine girişen Brezilya’ya sağduyulu bir yargıç ‘dur’ dedi. Uçsuz bucaksız Amazon yağmur ormanlarını yok olmanın eşiğine getirecek 11 milyar dolar maliyetli Belo Monte barajı projesi federal yargıç Souza Prudente tarafından askıya alındı. Titanic ve Avatar filmlerinin yönetmeni James Cameron ve müzisyen Sting gibi dünyaca ünlü yıldızların destek verdiği Amazon yerlilerinin muhalefetini haklı bulan yargıç, bölgede yaşayan yerli topluluklara ‘meclis çatısı altında danışılmasını’ inşaata devam edilmesi için şart koştu. Barajı inşa eden Norte Energia şirketine karara uymadığı her gün için 250 bin dolar ceza kesilecek. Çevrecilerin ve yerli hakları aktivistlerinin vahşi yaşamı yok edeceğini belirttiği barajı Brezilya hükümeti ‘temiz ve sürdürebilir enerji kaynağı’ olarak savunuyor.
Üçüncü büyük baraj olacak
Büyük çaplı enerji projeleriyle ekonomiyi büyütme peşinde olan hükümete uyarı niteliği taşıyan karar, Amazon’u besleyen Xingu nehrinin etrafındaki toprakların suya gömülmesiyle evlerinden olacak 40 bin kişiyi de yakından ilgilendiriyor. 2019 yılında tamamlanması beklenen ve 11 bin megawatt kapasiteyle dünyanın en büyük üçüncü barajı olacak Belo Monte, 2005 yılında Kongre tarafından onaylandı. Kongre’nin isteği doğrultusunda hazırlanmaya başlanan barajın çevreye etkisi üzerine raporda ele alınması için yerli topluluklara mecliste endişelerini dillendirme hakkı tanınmıştı. Mahkeme, yerlilerin endişelerine kulak verilmediğini tespit etti. Hükümetin 500 kilometrekarelik bir alanı sular altında bırakacak projenin mağdur edeceğini varsaydığı 16 bin kişiye yardım için ayırdığı 1.2 milyar dolarlık fon da yerlileri hayal kırıklığına uğrattı.
Yerliler inşaatı işgal etmişti
Xingu Vivo (Canlı Xingu) hareketinden Antonia Melo “Bu ülke ve yerli topluluklar için tarihi bir an. Belo Monte’nin oldu bittiye getirilmeyeceğini gösteren büyük bir zafer. Çok mutluyuz ve tatmin olduk” açıklaması yaparken 12 bin işçinin 24 saat boyunca aralıksız çalıştığı barajda faaliyetin durmasının ardından Norte Energia’nın temyize başvurması bekleniyor. Bir yıl önce inşaatına başlanan baraj içerisindeki dört şantiyeyi yaklaşık üç hafta önce 150’ye yakın yerli işgal etmişti.
