Kaynak: Bianet, 30 Ağustos 2012
Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi’nden Akyüz, bakanlar Eroğlu ve Şimşek’in Ilısu Barajı’nın Hasankeyf’in kurtarılması için bir “fırsat” olduğunu iddiasını ”Halkın gerçekliği ancak bu kadar görülmez” sözleriyle karşıladı.
Hasankeyf’e yapılacak Ilısu Barajı’nı anlatmaya giden Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i Hasanekyf’i Yaşatma Girişimi ve Doğa Derneği üyeleri protestoyla karşıladı.
Eroğlu ve Şimşek, baraj projesini “Burada yapılan uygulamayı baba oğluna vermez” sözleriyle açıkladı. Bakanlar, Ilısu Barajı’nın Hasankeyf’in kurtarılması için bir “fırsat” olacağını, ilçenin bir “turizm ve cazibe” merkezi haline geleceğini söyledi.
“Baraj üstündeki spordan, kilowat hesabından bahsediyorlar”
Hasanekyf’i Yaşatma Girişimi üyesi Ömer Faruk Akyüz, Bakan Eroğlu’nun ilk kez Hasankeyf’e gelmesini eleştirerek “Yıllardır söyledik, gelin bu açık hava müzesini yerinde görün havasını soluyun ondan sonra karar verin” dedi.
Akyüz, Hasankeyf’in UNESCO dünya mirasının 10 kriterden dokuzuna sahip dünyadaki tek yapı olduğunu söyleyerek bu yerleşim yerinin sular altında kalmasının hiçbir gerekçeyle açıklanamayacağını söyledi.
“Hükümet buradaki tarihi yapıların nasıl taşınacağını bir türlü açıklayamıyor. Bizi baraj ve kalkınma karşıtlığı ile suçlamaktan vazgeçsinler. Burada sivil toplum örgütleri ve halkla konuşarak Hasankeyf’i nasıl kurtaracağımızı ve yarınlara nasıl taşıyacağımızı tartışsınlar.
“Baraj üstünde yapılacak su sporlarından, elde edilecek enerjinin kilowat saatinden bahsediyorlar. Halkın gerçekliği ancak bu kadar görülmekten uzak olur. Buradaki köylüler baraj üzerinde jet ski mi yapacak?”
İki gün önce yapılan arkeolojik kazılarda ilçenin 12 bin yıl öncesinin tarihine ulaşıldı ve 12. yüzyılda Artuklu döneminde kullanılmış arıtma sistemi bulundu.
Yerinden edilenler TOKİ evlerine
Yarım yüzyıldır konuşulan ancak son altı yıldır somutlaşan projede dün ilk kez bin yıllardır kendi yatağında akan Dicle nehrinin suları tünelden verilmeye başlandı.
Projeye göre, nehirden 40 metrelik bir su yükselecek ve karşısındaki dağ yamacında yeni bir Hasankeyf inşa edilmiş durumdadır. Evlerinden edilenlerin TOKİ’nin yaptığı evlere borçlandırılarak taşınması planlanıyor. İnşaatlar başladı; bu yıl ilk kez okullara 3-4 kilometre ötedeki yeni yerleşim yerinde gidileceği planlanıyor.
Ilısu Barajı’nın olacağı bölgede Hasankeyf dahil 289 arkeolojik SİT alanı bulunuyor. Bölgenin sadece yüzde 40’ında yüzey araştırması yapıldı. Araştırma tamamlanırsa bu sayının iki katına çıkacağı düşünülüyor.
Hasankeyf, zamanın en büyük taş köprüsü özelliğini taşıyan köprüsü dışında özellikle El Rizk Camii, Zeynel Bey türbesi ve hamamı, yaklaşık 6 bin mağara, özellikle kaya üzerindeki kalesi ile biliniyor.
Ya kuşlar ya fırat kaplumbağaları
Baraj yapıldığında sadece kültürel ve tarihi bir alan yok olmayacak.Araştırmalara göre, halkın yüzde 68’i Hasankeyf’i terk etmek istemiyor. Proje, Batman, Siirt, Diyarbakır, Mardin ve Şırnak illerinde toplam 199 köy ve Hasankeyf ilçesinden resmi rakamlara göre 55 bin insan etkileyecek. 90’lı yıllarda zorla göç ettirilmiş insanları eklenince bu sayı 80 bine ulaşıyor.
Bunun yanında soyu tükenmekte olan hayvanların besin ve habitatlarının yok edilmesi (yalnızca Hasankeyf ve 12 km uzunluğundaki batı çevresini kapsayan bölgede 123 kuş türü gözlemlendi, soyu tükenme tehlikesi altındaki Fırat kaplumbağaları), sıtma gibi su kaynaklı hastalıklarda artış, su kalitesinde ciddi düşüş de olumsuz etkiler arasında yer alıyor.
