Kaynak: Radikal, İdris Emen, 12 Eylül 2013
Karadeniz’de art arda yapılan HES’lerden biri, Arhavi’de şehir içine kurulacak. İlçe merkezine HES için belediye imar planlarını değiştirdi. Santrala su, 5 kilometre mesafeden tünel ve boru hatlarıyla tepeleri aşıp ilçeye gelecek.
Artvin ’in Arhavi ilçesinde 2012 yılında yapımına başlanan Kavak HES projesinin tamamlanması için Arhavi Belediyesi tarafından belediyenin imar planlarında değişiklik yapılarak şehir içi HES projesine imar izni verildi. Tam da Karadeniz usulü yeni imar planına göre şehrin ortasında 14 kw’lık bir HES barajı ile elektrik dağıtım santralı kurulacak. Su, şehre, yaklaşık 5 kilometre mesafeden tünel ve borularla taşınacak.
Arhavi Belediyesi, dünyada eşi benzeri olmayan bir projeye imza atarak şehir merkezinde HES barajı kurulması için imar izni verdi. Arhavi Elektrik Üretim şirketi, Çifteköprü Deresi ile Kapisre Deresi’nin üzerinde HES barajı yapmak için 2012 yılında ÇED olumlu raporu alarak sondaj çalışmalarına başladı. Ancak HES projesinin hayata geçmesi imkânsızdı. Projenin bir kısmı Arhavi’nin şehir merkezini kapsıyordu. Şehir merkezinden 5 kilometre uzakta olan Çifteköprü Deresi’nin sularının su borusu ve su tünelleri yoluyla taşınarak şehir merkezinde kurulacak olan HES barajında enerjiye çevrilmesi planlandı. Şehrin ortasına çevrim santralı yapılması düşünülmüştü ama imar mevzuatı buna izin vermiyordu. Bunun üzerine şirket Arhavi Belediyesi’ne müracaat etti.
Mahalle, ‘konut dışı alan’ ilan edildi
Belediye meclisi, 4 Eylül 2013 tarihinde 1/1000 ile 1/5000 nâzım imar planlarında değişiklik yaparak daha önce tarım alanı olan Cumhuriyet Mahallesi’nin bir kısmını ‘konut dışı kentsel çalışma alanı’ ilan edip HES projesine onay verdi. Proje hayata geçerse şehrin merkezinde 14 kw’lık elektrik üretim santralı ile elektrik dağıtım merkezi olacak.
Mahkeme sonuçlanmadan
Şehirde kurulması planlan HES barajının telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğuracağını söyleyen Arhavi CHP İlçe Örgütü Başkanı Musa Ulutaş projeyi şöyle eleştiriyor:
“Dünyanın hiçbir yerinde şehir içerisinde yapılan bir HES projesi yok. Kavak HES projesinin iptal edilmesi için mahkemeye başvurduk. Ancak belediye mahkemenin sonuçlanmasını dahi beklemeden şehrin içerisinde baraj yapılması için imar planlarını değiştirdi. Su havuzundan santrala kadar yapılması planlanan boru hattı ile su tüneli şehri bıçak gibi ikiye bölüyor. Bu durum yeni çevresel sorunların ortaya çıkmasına neden olacak.”
Avukat Yakup Okumuşoğlu da şehir içinde HES santralına onay verilmesinin kent imar mantığına aykırı olduğu görüşünde:
“HES santralı için verilen ÇED olumlu raporu sadece HES’in kurulacağı alanı kapsadığı için HES alanı dışında kalan bölgelerin bu projeden ne kadar etkileneceğini bilmiyoruz. Bu tartışmalı proje için yürütmeyi durdurma talebiyle Rize İdare Mahkemesi’ne başvurduk. Mahkeme söz konusu alanın bilirkişi tarafından yerinde incelenmesini istedi. Tartışmalı proje hakkında mahkeme daha kararını vermeden, belediyenin gelişime açık olan şehrin bir mahallesinde yapılacak olan HES projesine onay vermesi şehir planlama mantığına aykırıdır.”
Şehir içi HES nasıl kurulacak?
Artvin Arhavi’deki proje çerçevesinde şehir merkezinden 5 kilometre uzaklıkta bulunan Çifteköprü Deresi suyunun elektrik santralına taşınması için 3.5 metre genişliğe sahip 4.5 kilometrelik bir su taşıma tüneli yapılacak. Tünel yoluyla taşınan su, şehir merkezinden 500 metre uzaklıktaki İsina Tepesi’nde kurulacak olan su yükleme havuzunda toplanacak. 500 metre yükseklikteki havuzda toplanan dere suyunun santrala ulaşması için havuz ile santral arasında 1 kilometrelik cebri su boru hattı döşenecek. Su tüneli ve cebri su borusu yoluyla santrala ulaşan su, elektrik üretiminden sonra şehir merkezinden geçen Kapisre Deresi’ne dökülecek.
