İsrail işgali altındaki Batı Şeria’nın C bölgesinde, Filistinli aileler arazilerinin ve besi hayvanlarının su ihtiyacını karşılayabilmek için askeri bir ateş hattının tehlikelerine göğüs germek zorunda.
Farhan Ali Awdeh, Bethlehem’in güneydoğusundaki al-Rashayda yerleşkesinde, hamile eşi, iki oğlu, anne babası ve erkek kardeşinin ailesinin oluşturduğu 30 kişilik kalabalık ailesiyle birlikte yaşıyor. İsrail’in güvenlik denetimini ve toprak yönetimini elinde bulundurduğu C bölgesinde yaşıyorlar. Her ay, tüm aile 120 metreküp (koyun, keçi ve develeri için gerekli olan su da buna dahil) su tüketior. Metreküp başına 40 şekel (£6.70) ödüyorlar ki bu rakam gelirlerinin çok ciddi bir kısmına tekabül ediyor.
Awdeh, köyünün 3 km kadar ötesindeki koyunlarına bakarken dinleniyor. Günde iki defa, sürünün İsrail’in “ateş hattında” (eğitim için kullanılan kapalı bir askeri bölge) otlamaya götürülmesi gerekiyor. İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında yerleşim ve suya erişim konusunda getirdiği kısıtlamalar uzun bir süredir iki taraf arasında gerilim yaratan ciddi bir konu olageldi.
Awdeh, koyunlarını güdüyor. 1993 Oslo Barış Görüşmeleriyle ortak bir su komitesi oluşturulmuştu. Bununla İsrail’e Batı Şeria’da bulunan altyapı ve su hizmetlerinin yönetimi konusunda veto hakkı tanındı. Komite 2001 yılında “suyun alt yapısının şiddet döngüsünün dışında tutulması için” ortak bir deklarasyon yayımladı. Ancak, geçtiğimiz yıl İsrail ordusu 42 Filistin su tesisini izinsiz kuruldukları gerekçesiyle yıktı.
Awdeh’in 12 yaşındaki yeğeni koyunlara ateş hattındaki su deposunda su veriyor. Batı Şeria’nın kabaca %60’ını oluşturan C bölgesinde yaşayan insanların en önemli geçim kaynağı çobanlık. Oslo Anlaşmasına göre, C bölgesinin aşamalı olarak 1998’e kadar Filistin Otoritesine devredilmesi gerekiyordu. Ancak bu hiçbir zaman gerçekleşmedi.
Awdeh’in annesi tankerden aldığı suyu koyuna veriyor. Bedevi ve çoban toplulukların çoğunluğu oluşturduğu yaklaşık 5000 Filistinlinin ateş bölgelerinde yaşadığı tahmin ediliyor. Bedeviler binlerce yıldır bu topraklarda göçebe hayatlar sürdürüyor. İnsan hakları grupları, İsrail’in Yahudi yerleşimlerini genişletmek için onları bu topraklardan sürmeyi planladığını belirtiyor. Bu yerleşimler uluslararası hukuka göre meşru değil.
Awdeh’in yeğenleri, Bedevi köyünün diğer bölgelerine su taşımak üzere günlük yolculuklarına çıkıyor. Orta Doğu’da var olan su arzının önümüzdeki 25 yılda kötüye gideceği tahmin ediliyor. World Resources Institute’ye göre, bu durum ekonomik büyümeyi ve ulusal güvenliği tehdit etmekle kalmayacak, zaten aşırı kalabalık olan şehirlere ciddi bir göçü de tetikleyecek.
Awdeh’in annesi, kızı ve yeğeni eşeğin üzerine bidonları yüklüyor. Aile üyeleri her gün bölgeye dağılmış olan akrabalarına su taşıyor. Ağustos ayında yapılan bir çalışmada WRI, su meselesinin Filistin ve İsrail arasında uzun süredir devam eden çatışmanın “çok önemli bir boyutu” olduğunu ifade etti.
Bu eski su tankeri bir zamanlar Bedevi topluluklara su getirmek için kullanılıyordu. Şimdiyse bozulmuş vaziyette ve daha çok su deposu olarak kullanılıyor.
Al-Rashayda’da küçük bir kız yavru bir keçiyle oynuyor. 2013 tarihli bir çalışmada, Dünya Bankası, Batı Şeria topraklarının yarısından fazlasının (bunların çoğu doğal varlıklar açısından zengin ve tarım yapılabilir topraklar) Filistinlilerin erişimine kapalı olduğu bildiriyor. Çalışma, bu “sınırlandırılmş bölgenin” Filistin ekonomisine 3.4 milyar dolarlık bir kaybının olduğunu ortaya koyuyor. Su yoksunluğu çocuklar arasında ishale yol açıyor. Bu durum özellikle hayvancılıkla geçiminin sürdüren topluluklar arasında çok daha yaygın görülüyor.
Özel şirketler, al-Rashayda sakinlerine satmak üzere su getiriyor. C bölgesinde yaşayan Filistinlilerin yağmur suyu toplama deposu gibi kalıcı yapılar inşa etmelerine izin verilmiyor. Ayrıca bu bölgede yaşayan insanların şebeke suyu, elektrik, okul, sağlık hizmetleri ve yollara da erişimi bulunmuyor.
Geceleri hava soğuduğunda deve çobanları uyumak için köye dönüyor. Yetişkin bir deve tek seferde 200 litre kadar su içebiliyor. İsrail, Batı Şeria’da suyun adil olmayan dağıtımından sorumlu olmadığını söylediği gibi Filistinlileri arıtılmamış lağım suyunun su tablasına gidişine izin vermek ve izinsiz açılan kuyularla yeraltı su seviyesini düşürmekle itham ediyor.
Kaynak: Guardian
