Orya Enerji Elektrik Üretim A.Ş. tarafından Kastamonu İli, Cide İlçesi sınırları içerisinde, Devrekani Çayı üzerinde, Cide Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali Projesi’nin ( 22,131 MWm – 21,252 MWe) hayata geçirilmesi için yeniden ÇED süreci başlatıldı. Bölgede yaşayan yurttaşların ikinci kez açtıkları iptal davasını sonuçlandıran Danıştay, 2009’da onaylanan Cide HES’in ÇED raporunu geçersiz saymıştı. HES projesi yargıya takılan Orya İnşaat, yeni bir raporla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurdu. Proje alanını, Küre Dağları Milli Parkı’ndan yalnızca 245 metre uzağa çeken şirket, ÇED sürecini başlattı.
“Sarı yazmalı” köylülerin direnişiyle ve Danıştay kararıyla kurtarılan Loç Vadisi üzerinde yine kara bulutlar dolaşıyor. HES projesi yargıya takılan Orya İnşaat, 2016 yılında Loç Vadisi’ni terk etmek zorunda kalmıştı. Şirket, 28 Şubat’ta, yeni bir raporla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurdu. Proje alanını, Küre Dağları Milli Parkı’ndan yalnızca 245 metre uzağa çeken şirket, ÇED sürecini başlattı. Projenin İnceleme- Değerlendirme Toplantısı, bugün Ankara’da yapılacak.
Kastamonu, Cide’de Küre Dağları Milli Parkı’nı besleyen Devrekani Çayı üzerine yapılmak istenen HES’e ilişkin ÇED raporu 2009 yılında onaylandı ve bölge halkı yaşam alanlarını savunmak için direniş başlattı. Şirket, bölgede ağaçları keserek çalışmalara başladı. Kastamonu Bölge İdare Mahkemesi, 2011’de “geri dönülmesi mümkün olmayan tahribatlar yapıldığı” gerekçesiyle inşaatın yürütmesini durdurdu. Danıştay, 2015’te, “Kesilmesi planlanan ağaçların 10 binin üzerinde olduğunu, bu kadar fazla ağaç kesiminin milli park ekosistem bütünlüğünü telafi edilemez biçimde bozacağını” belirterek ÇED raporunu iptal etti.
Karar, 2016 yılının sonunda kesinleşti. Loç Vadisi halkı, WWF-Türkiye, Doğa Derneği ve TMMOB Peyzaj Mimarları Odası’nın desteğiyle mücadeleyi kazandı.
Florayı bozduk ama…
Şirket, kesinleşmiş Danıştay kararına karşın, 28 Şubat’ta bakanlığa, Devrekani Çayı üzerine HES projesi için yeniden başvurdu. Proje dosyasında, “Arazi hazırlama ve yol açma çalışmalarında 420 ağaç kestik. Burada orman florası yok oldu ancak ekosistemi olumsuz etkilemedi. Haritalar üzerinde yapılan değerlendirme sonucu proje alanını Küre Dağları Milli Park sınırından çıkardık. Proje alanı, şimdi, parka 245 metre uzaklıkta” denildi. Dosyada, proje alanına ulaşmak için 5 bin 726 metre yol yapılacağı da ifade edildi.
Kültür varlığına 50 metre mesafede
Proje alanı, ayrıca, “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı” olarak tescillenen “At Köprüsü”ne de 50 metre mesafede. Şirket, bakanlığa sunduğu yazıda, inşaat sırasında bu uzaklığı 100 metreye çıkaracağını ifade etti. HES çalışmaları sırasında patlatma yönteminin de kullanılacağı ifade edildi. Proje için toplam 758 bin 792 metrekare orman alanının kiralandığı ifade edildi. Alanda çınar, karaçam, meşe, karaağaç, karaçam, sarıçam ve kayın ağacı gibi çeşitler bulunuyor.
Bölge halkının mücadele geçmişi
Orya Enerji, daha önce “protesto” eylemlerine katılan Cideliler için suç duyurusunda bulunmuş, 117 Cideli’ye yapımı yavaşlatmak ve karşı çıkmak nedeniyle “dava” açılmıştı.
WWF Türkiye’nin açıklamasına göre, Kastamonu Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay’a yapılan itirazları ve dava sürecini beklemeyen Orya Enerji, bölgede en az 8000 ağaç kesti. Ayrıca, köy merasına şantiye kurmaya çalıştı ve meraya beton döktü.
2011’de Kastamonu Bölge İdare Mahkemesi, “geri dönülmesi mümkün olmayan tahribatlar yapıldığı” gerekçesiyle, yapımın yürütmesini durdurdu. Ancak, Danıştay’ın bu kararı bozmasıyla HES çalışması yeniden başlamıştı.
106.237.706 lira bedelli Cide HES projesi kapsamında Devrekani Çayı üzerinde 84,90 m. talveg kotunda inşa edilecek 35,5 m. yüksekliğindeki Cide Regülatörü’ne çevrilecek sular, 3,55 m. çapında dairesel kesitli 4.300 m. 2 adet çelik boru (tamamı gömülü) ile yükleme havuzuna iletilecek. Yükleme havuzuna gelen sular buradan 3,550 m. çapında 272 m. uzunluğunda cebri boru ile 21,5 MW kurulu gücündeki HES’e iletilecek. Proje kapsamında inşaat aşamasında 200 kişi ve işletme aşamasında 15 kişi çalışacak. Proje alanına ulaşım için toplam 5726,8 m yeni yollar yapılacak.
Yeşil Gazete, Artı Gerçek
