Ön ödemeli sayaçlar Türkiye’de çok sayıda şehirde uygulamaya konuldu ve birçok yerde ciddi sıkıntılarla karşılaşıldı. Ön ödemeli akıllı su sayaçlarına geçilmesinin arkasında suyun ticari bir meta olarak peşin parayla satılması ve belediyelerin buradan ciddi bir geliri olacağı beklentisi var. Ancak belediyeler yurttaşların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak yerine, onları hizmet satılacak müşteri olarak görmeye bir kez başladı mı, bunun sonu gelmiyor.
Son olarak Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (TESKİ) ön ödemeli su alımlarındaki fiyat uygulaması ile şaşkınlık yarattı. Geçtiğimiz ay 5 lira 13 kuruşa suyun tonunu alan aboneler, indirim beklerken bu ay 6 lira ödemek zorunda kaldı. Yani indirim yerine zamla karşılaşıldı.
Yurttaşlar TESKİ’den şikayetçi. Şebeke suyunun satış fiyatının pahalı olması nedeniyle sürekli eleştirilen TESKİ, suyun pahalı olduğunu kabul etmiyor. Fakat rakamlara göre durum bunun tam tersi. Geçtiğimiz ay 10 ton su için (tonu 5 lira 13 kuruş) 51 lira 34 kuruş ödeyen bir abone, geçtiğimiz 28 Mart tarihinde ise bu kez 5 ton su aldı. Abone, 5 ton su için ton başına 6 lira olmak üzere 3 lira 37 kuruş ödedi. Yani her ton için 87 kuruş daha fazla harcama yaptı.
TESKİ, daha öncede suyun pahalı olması ile ilgili yapılan haberlere, basın bülteni ile verdiği cevaplara, faturaya yansıtılan tutarların içinde KDV, atıksu bedeli, ilçe belediyelere aktarılan ücret gibi kalemlerden bahsetti.
Vatandaşlar, vergi gibi ödemelerin her şey için geçerli olduğunu belirterek, “Bir ekmek alırken fırıncı, benzin alırken istasyon görevlisi, otomobil alırken bayı ‘Biz bu ürünü şu fiyata satıyoruz. Ancak bunun şu kadarı vergi’ diyerek böyle bir bahanenin arkasına sığınmıyor. Ancak TESKİ sürekli diğer ödeme kalemlerinin arkasına sığınıyor.”şeklinde TESKİ’ye itirazlarını dile getiriyor.
Su şirketlerinin, kârlarını artırmak uğruna oldukça acımasızca giriştikleri suyu sadece ön ödemeyle sağlayan su saatleri ile satma yöntemi çok boyutlu sorunlara yol açıyor. Bu sistemde, para ödeyemeyene su verilmiyor. Bu tip su saatlerine karşı dünyada yürütülen bazı mücadeleler başarı kazandı. Türkiye’de ise su hakkını doğrudan ihlal eden bu uygulama engellenemedi.
