SodaStream isimli şirketin Game of Thrones ekibi ile hazırladığı ambalajlanmış soda karşıtı reklam başta Nestle olmak üzere bütün bir amabalajlı su sanayinin tepkisini çekti.
Reklamda bir markette soda (gazlı su) alan bir müşteriye “utan” diyen Game of Thrones dizisinin ünlü karakteri adamı yol boyunca takip ediyor. Adam plastik şişelerdeki sodaları yine Game of Thrones’un ünlü karakteri Mountain’a getirince Mountain adamı doğayı kirletmekle suçlayan şu cümleleri kuruyor:
“Aptal mısın sen? Neden doğayı kirleten plastik şişeleri taşıyorsun? Toprak Ana’ya zarar verdiğinin farkında değil misin? Toprak Ana bizlere birçok şey verdi; kuşları, arıları, okyanusları, Matthew McConaughey’i [sinema oyuncusu], yer fıstıklarını! Neden yaradılan bunca güzelliği yok ediyorsun ki?”
Ardından Mountain SodaStream’e ait ürün tanıtımına geçiyor. Şirketin geliştirdiği makine cam şişe içerisindeki musluk suyuna karbonat katarak sodaya çeviriyor. Böylece çevreye zararlı plastik şişeleri kullanmak yerine evde kendi sodanızı yapabileceğinizi söylüyor.
Elbette SodaStream gibi bir şirketin eleştirel ufku suyun bir meta aracı haline gelmiş olmasına değil plastik su şişelerinin kullanımına. Hatta daha da gerçekçi olanı şirket aslında gerçekten plastik şişeleri de umursamıyor. Kendi ürününün satışını arttırmak için “çevreci” olduğu izlenimi veriyor. Yani moda deyimle bir PR çalışması yapıyor.
Ancak ilginç olan bu reklama ambalajlı su endüstrisinin verdiği tepki. Şirket CEO’su Daniel Birnbaum yaptığı açıklamada bir hafta kadar önce Nestlé Waters Fransa’nın CEO’su Denise Cans’tan bir mektup aldığını ve Nestle’nin reklamın kaldırılmasını istediğini söyledi. Birnbaum böyle bir şey yapmayacaklarını çünkü reklamda yanlış olan hiç bir şey olmadığını söylüyor. Hatta biraz daha ileri gidip gerçeği söylediklerini tabi bunun da bu işten tonlarca para kazananları rahatsız ettiğini söylüyor.
Burada Nestle konusunda bir parantez açmakta fayda var. Reklam’a neden Nestle’nin tepki verdiğini merak edenler için belirtelim ki Nestle dünyanın en büyük ambalajlı su üreticisi. Dünyanın dört bir yanında göllerden, nehirlerden ve yer altından su çekerek dünyanın hemen her ülkesine “aynı kalitede” (yani suyu işleyerek) su satıyor. Su Hakkı Kampanyası olarak 2015 yılında düzenlediğimiz Yaşam İçin Su Film Festivali’nde Nestle’nin küresel politikalarını anlatan Şişelenmiş Hayat (Battled Water) filmini Türkçe altyazılı olarak göstermiştik. Nestle’nin reklama neden tepki verdiğini en iyi bu filmi izleyerek anlayabilirsiniz.
SodaStream’in reklamı geri çekmemesi üzerine bu kez Uluslararası Ambalajlı Su Derneği (IBWA) harekete geçiyor. IBWA Nestle’nin de yönetiminde olduğu küresel ambalajlı su şirketlerinin bir birliği. IBWA resmi sitesinden SodaStream CEO’su Birnbaum’a yazılmış kamuoyuna açık bir mektup yayınladı. Mektupta, reklamdaki bilgilerin doğru olmadığını, sağlıklı içecek imkanları sunan şirketlerin bu şekilde mağdur edilemeyecekleri belirtiliyor. Plastik şişelerin zararlı oldukları iddiasına karşı da esas musluk sularının sağlıklı olduğu konusunda şüpheler olduğunu sıralıyor.
Ambalajlanmış suların tamamen temiz doğal kaynaklardan üretildiğini ileri süren IBWA belli ki ambalajlanmış suların kirliliği konusundan haberdar değil. Su Hakkı sayfalarında daha önce İspanya, Türkiye ve İstanbul‘da yaşanan ambalajlı su krizlerini haber yapmıştık. Musluk sularının içilebilir niteliği basit bir kamusal yatırım sorunu iken ambalajlı su endüstrisi çok daha büyük sorunları beraberinde getiriyor. Bu konuda 2012 yılında hazırladığımız çalışmada birçok ayrıntılı bilgiye burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.
SodaStream, Nestle ve IBWA dışında 6 ayrı kurumdan daha mektup almış. Birnbaum, ambalajlanmış su şirketlerinin baskısına kızmış olacak ki rakip sermaye gruplarının oyunlarını da açığa çıkarıvermiş:
“Amerika’daki sişelenmiş suların yarısı belediye kaynaklarından dolduruluyor. Güzel bir pakete koyuyorlar, sanki İtalya’dan ya da başka bir yerden geliyormuş gibi güzel bir isimle süsleyerek yüksek fiyat biçiyorlar ve bu şekilde tüketicileri yanıltıyorlar. Bu muhtemelen tarihteki en büyük reklam ve pazarlama sahtekarlığı!”
Kaynak: Inc.
