Kaynak: Vatan, 31 Aralık 2011
Rize İdare Mahkemesi, Artvin’in Şavşat İlçesi Arpalı Deresi üzerinde yapımı planlanan Susuz Regülatörü ve Hidroelektrik Santralı projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ‘olumlu’ raporu için yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Şavşat’ın Arpalı Deresi üzerinde Omega Enerji Şirketi tarafından yapımı planlanan 7.44 megavat kurulu gücündeki Susuz Regülatörü ve HES projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, geçen ağustos ayında ’ÇED olumlu’ raporu verdi. Bölgede yapımı planlanan HES projesinin önünü açan bu kararın 28 köyü susuz bırakacağını öne süren 74 köylünün girişimleriyle, Rize İdare Mahkemesi’ne yürütmeyi durdurma ve iptal istemiyle dava açıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ’ÇED olumlu’ raporu için yürütmeyi durdurma kararı veren mahkeme, dava konusu uyuşmazlığın özelliği, çevreye etkileri ve projenin kapsamı dikkate alındığında ileride telafisi güç zararlar doğurabilecek nitelikte olmasına vurgu yaptı.
BÖLGEDEKİ ENDEMİK BİTKİ TÜRLERİ
Davayı takip eden köylülerin avukatlarından Halis Yıldırım, söz konusu proje kapsamında enerji nakil hatları ve beton santralinin de yapımının planlandığını ancak bunların ’ÇED raporu’ sürecinde çevresel etkilerinin tartışılmadığını belirtti. Susuz HES projesinin çevresel etkilerinin tartışıldığı raporun birçok noktadan hatalı ve eksik inceleme ile hazırlandığını öne süren Yıldırım şunları söyledi:
“Proje kapsamında HES şirketi ve ÇED raporunu hazırlayan firma tarafından yapılan araştırmalarda ilk önce 3 tür endemik bitkiye rastlandığı belirtilmişti. Halkın HES’lere karşı harekete geçmesi ile söz konusu firmalarca ÇED raporunda endemik türlerin sayısı 15’e çıkartılmıştı. Ancak bu bile bölge gerçekliğini yansıtmamaktadır. Zira bölgenin flora ve faunasında bugüne kadar yapılmış ciddi bir bilimsel araştırma yoktur. Yapılacak araştırmalarla bölgede daha fazla endemik tür bitki, Bern ve IUCN kapsamında canlı olduğu tespit edilecektir. Söz konusu proje vadideki 28 köyü ilgilendiriyor. Bu köylerin 8’i Ardanuç, 20’i ise Şavşat’a bağlıdır. Arpalı Deresi ve yan kollarından içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarını karşılayan köylülerin söz konusu projenin yapılamasıyla dere suyu ile olan ilişkileri tamamen kesilecektir. Bu sebeple havzada bulunan birçok köyden 74 kişi bir araya gelerek söz konusu davayı açtılar. Arpalı Deresi ve yan kollarında yapılmak istenen tek proje Susuz HES değildir. Susuz HES dışında Arpalı Deresi ve kollarında 3 HES daha projelendirilmektedir. İleride bu projelerinin tümünün hayata geçmesiyle Arpalı Deresinden bugün dahi zor olanaklarla karşılanan içme ve kullanma su ihtiyacı karşılanamaz hale gelecektir. Zira bu noktada ne Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın, ne de bir başka kurumun kullanma ve su ihtiyacını düzenleyen, tespit eden bir planı bulunmamaktadır. Bölgenin su kanalları ve kapasiteleri tam olarak bilinmemektedir.”
