Susamurlarına HES müjdesi

susamurlarinahesmujdesiKaynak: Radikal, Serkan Ocak, 19 Nisan 2013
Ordu’nun Fatsa ilçesinde susamuru ve kış nergisleriyle ünlü vadisi Bolaman’da HES’lerin inşaatı 2 yıl sonunda Danıştay tarafından durduruldu. Ancak bu sırada inşaatlar tamamlandı.

Danıştay, Fatsa’daki Bolaman Vadisi’ndeki Bolaman Deresi’nin üzerine hidroelektrik santral projeleri Atilla 1 ve Atilla 2’nin inşaatlarının durdurulmasına karar verdi. HES’lerin inşaatı 2009’da alınan ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararıyla başlamış ve köylüler, ‘dere yatağı hafriyatla dolduruluyor’ diye suç duyurusunda bulunmuştu. Bölge halkı inşaatlara karşı dava da açtı.

Ordu İdare Mahkemesi, 50’den fazla kişinin açtığı davayı inceleyerek 26 Nisan 2011’de ‘ara karar’la projenin yürütmesini durdurdu. Suç duyurusuna ise savcılık takipsizlik kararı verdi. Ordu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ise Türkiye ’de ilk olan bir karara imza attı. Dere yataklarını hafriyatla dolduran şirkete para cezası vermek yerine, inşaatı mühürledi. Radikal, idarenin ilk kez aldığı bu kararı da 21 Mayıs 2011’de haberleştirdi.

Devam eden dava sürecinde mahkeme davayı esastan inceledi. Bu kez Bolamanlılar’ın aleyhine bir karar çıktı. Köylülerin açtığı dava reddedildi. Mahkemenin kararında 2 husus dikkat çekiyor. Bunlardan biri, dava açanların tamamının bölge halkı olmaması nedeniyle davayı ehliyet yönünden reddetti. İkinci ‘ret’ gerekçesi ise ‘süre’ yönündendi. Mahkeme, inşaatın 2009’da başladığını ancak davanın 2010’da açıldığını belirtti. Mühürlenen inşaat 6 ay sonra kaldığı yerden devam etti.

Danıştay’ın görüşü farklı oldu

Köylüler bu kez Danıştay’a gitti. Danıştay 14. Dairesi yerel mahkemenin kararını ‘süre’ yönünden bozdu. Danıştay, köylülerin projeyi öğrenme zamanının inşaatın başlaması değil, bilgi edinme başvurusundan gelen cevabın projeyi öğrenme tarihi olabileceğini ifade etti. Ordu İdare Mahkemesi, bilirkişi raporunu da göz önünde tutarak yeni bir karar verdi. HES projelerinin durdurulmasına karar verdi. Ancak HES inşaatları aradan geçen 2 yıl sonunda neredeyse bitme aşamasına geldi.

Ordu İdare Mahkemesi’nin 4 Nisan’da aldığı son karar üzerine Fatsalılar mahkeme kararına uyulması konusunda Ordu Valiliği’ne bir de dilekçe verildi. HES projesi sahibi şirkete projenin tebliğ edilmesinin ardından HES inşaatının durdurulması bekleniyor. Fatsa Belediyesi de dava açıldıktan 2 yıl sonra ilk kez davaya müdahil oldu.

Susamurları ve kış nergisleri tescilli

Fatsa’daki Bolaman Vadisi’ndeki susamurları (lutra lutra) Avrupa Kırmızı Listesi’nde yer alıyor. Koruma altında bulunan susamurları için Bolaman Vadisi doğal bir yaşam alanı. Vadide tavukçiçeği olarak bilinen sternbergia fischeriana da (kış nergisi) endemik türler arasında. Akdeniz , Güneydoğu ve Doğu Anadolu ’da yetişen kış nergisi, Türkiye’deki Soğanlı Bitkiler Yönetmeliği ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası CITES Sözleşmesi (Nesli Tehlikede Bulunan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) kapsamında koruma ve kontrol altında.