Kaynak: Haber8.com, 6 Eylül 2014
Kuraklık, Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki çiftçiyi de endişelendirmeye başladı. Bu yıl yağışların az olması Van’da sulama amaçlı kurulan Zernek Barajı’nı neredeyse kuruttu. 105 milyon metreküp su depolanan barajda, sulama sezonunun bitimine 10 gün kala yüzde 20 oranına kadar düştü. Suların çekilmesinden dolayı balıkçı teknelerinin bile karada kaldığı baraj gölünün büyük bir kısmında derin çatlaklar oluştu. Zernek Barajı’nın kurulduğu 1985 yılından bu yana ilk defa seviyenin bu kadar aşağılara gerilediğini vurgulayan Gürpınar Sulama Birliği Başkanı Mehmet Avcı, geçmiş yıllarda çiftçilerin sulaması bittiğinde dahi barajdaki su seviyesinin yüzde 50’lerde olduğunu ifade etti.
Avcı, seviyedeki azalmanın çiftçiler açısından tehlikeye işaret ettiğine değinerek, “Bu yıl yağışların az olması Van’da sulama ve elektrik üretmek amaçlı kurulan Zernek Barajı’nı kurutma seviyelerine getirdi. Yaşanan kuraklık, Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki çiftçiyi de endişelendirmeye başladı. 105 milyon metreküp su depolanan barajda, sulama sezonunun bitimine 10 gün kala yüzde 20 oranında su kaldı.” diye konuştu. Van’da bu yıl kar yağışı az olduğu gibi sonbahar yağışlarının da görülmediğini aktaran Avcı, konuşmasına şöyle devam etti: “Bu yıl sulama sezonumuzun bitmesine 10 gün var. Biz su bittiği için baraj kapaklarını kapattık. Böyle giderse Gürpınar’a hayat veren bu barajdan sulama yapan çiftçilerimiz gelecek yıl büyük sıkıntı çekecek. İnşallah şu günlerde yağış olur ve barajımızın doluluk oranı artar. Alınabilecek bir tedbir yok. İşimiz Allah’a kalmış.”
Su kapasitesinin üçte birini son 35 yılda kaybeden Burdur Gölü’nün 4.3 milyar ton olan su varlığının 330 milyon tonu her yıl yok oluyor. Tüketim hızı böyle devam ederse 20 yıl sonra tamamen kuruyacağı öngörülen Burdur Gölü için imza kampanyası başlatıldı. Dünyada ’Burduricus’ olarak adlandırılan balık türünün tek yaşam alanı Burdur Gölü, sondaj ve plansız sulamayla gölü besleyen akarsuların önüne yapılan göletler ve buharlaşma yüzünden hızla yok oluyor. Gölün kurtarılması amacıyla Karakent Köyü’nde 3 yıl önce hayata geçirilen Lisinia Doğa ve Anti Kanser Projesi kapsamında, 27-28 Eylül’de ’Göle Yas’ etkinliği düzenlenecek. Dünyanın birçok ülkesinden katılımın da olacağı uluslararası etkinlikte bir gün boyunca suyun kullanılmadığı ’su orucu’ tutulacak.
20 YILLIK ÖMÜR BİÇİLİYOR
Gölü besleyen su kaynaklarının hızlı tüketildiğini, böyle devam ederse 20 yıl sonra tamamen yok olacağını dile getiren Öztürk Sarıca, bölgede büyükbaş hayvancılık faaliyetlerinin azaltılması gerektiğini kaydetti. Türkiye’de hemen her yerde hayvancılık yapılabildiğinden yakınan Sarıca, bir ineğin yıllık su tüketiminin, içtiğinin dışında yem üretimi gibi etkenlerle toplam 750 tonu bulduğunu belirterek şöyle dedi: Bu hesap yapılmadan her önüne gelene kredi verilip, su kıtlığı yaşanan yerlerde hayvancılık yapmalarına müsaade edilerek, su kaynaklarının tükenmesine sebep olunuyor. Çünkü hayvancılık yapanlar sondajla yeraltı suyunu çekiyor.
Hayvancılık, bilinçli şekilde ve uygun alanlarda yapılmalı.” Aksaraya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi jeodezi bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Semih Ekercin, 2009 yılında yağışların yüksek seviyelere ulaştığını ama Tuz Gölü’nü kurtaracak seviyede olmadığını söylemişti. Konya Akşehir Gölü’nde de sular çekilirken, flamingolar susuzluktan hayatını yitirmişti. Kilometreye düşen su kaynakları bakımından Türkiye’de birinci, dünyada ise üçüncü sırada yer aldığı bilinen Kahramanmaraş’taki barajlarda su seviyesinin, kuraklık nedeniyle kritik eşiğin altında olduğu belirtildi.
ADIYAMAN’da sulama amaçlı olarak 1999 yılında yapılan Çamgazi Barajı’nda, yağış olmaması ve kuraklık nedeniyle su seviyesinin yüzde 20’nin altına düştü. Geçen yıl 35 bin dönüm arazinin sulandığı kentte baraj gölündeki seviyenin düşmesiyle bu yıl sadece 10 bin dönüm arazi sulanabildi. Sulama yapılamaması nedeniyle birçok arazide ürünler kurudu, çiftçi mağdur oldu. GAP Projesi kapsamında Adıyaman’a 17 kilometre uzaklıkta sulama amacıyla yapılan ve 1999 yılında hizmete giren Çamgazi Barajı’nda geçen yıl yüzde 97 olan su seviyesi bu yıl yağışların azlığından dolayı sulama mevsimine yüzde 19 doluluk ile girdi. Ancak, baraj göletini besleyen kanalların kuruması nedeniyle barajdaki su seviyesi yüzde 20’nin altına düştü.
SULANAN ARAZİ 35 BİN DÖNÜMDEN 10 BİNE DÜŞTÜ
Devlet Su İşleri 203’üncü Şube Müdürlüğü İşletme Bakım Baş Mühendisi Basri Gamsız, 53 milyon metreküp su kapasitesine sahip olan Çamgazi Barajı’ndan çevresindeki çok sayıda köyün yararlandığını söyledi. Gamsız, geçen yıl barajdan akıtılan su ile 35 bin dönüm arazide sulama yapıldığını ancak bu yıl bu miktarın 10 bin dönüme gerilediğini söyledi. Yağışın olmaması, kuraklık ve barajı besleyen kanalların kuruması nedeniyle su seviyesinin yüzde 20’nin altına düşmesi nedeniyle sulama yapılamadığını anlatan Gamsız, “Geçen yıl 35 bin dönüm arazi sulanırken, bu yıl resmi rakamlara göre bu sayı 10 bin dönüm oldu.
Mevsiminde yağışları alamadık ve su rezervi yüzde 20’nin altına düştü. Üreticilerden yoğun şekilde şikayet almamıza rağmen su azlığı ve barajın sürdürülebilirliği için bu haftadan itibaren barajdan su bırakmayacağız” diye konuştu.
KAVUNLAR TARLADA ÇÜRÜDÜ
Baraja birkaç kilometre uzaklıktaki tarlasına ektiği ve 150 ton kavun hasılatı bekleyen çiftçi Aydın Ekinci, yeterince sulama yapılamaması nedeniyle ürünün arazide çürüdüğünü söyledi. Sulama yapılamaması nedeniyle beklentisinin aksine sadece 50 ton kavun hasadı yapabileceğini ifade eden Ekinci, “Tarlamızın su ihtiyacını Çamgazi Barajı’ndan karşılıyorduk. Fakat kuraklık nedeniyle su debisinin düşünce barajdan su çekemedik ve sulama yapamadık. Durum böyle olunca da 150 ton beklediğimiz mahsul 50 tona düştü” dedi. Yaşanan kuraklık nedeniyle üreticilerin perişan olduğunu kaydeden Ekinci, mağdur durumdaki çiftçiye destek verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
