Kaynak: Birgün, 16 Aralık 2011
Artvin Şavşat’taki Arpalı Deresi üzerinde yapılması plânlanan Susuz HES projesi için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu olumlu kararının iptali istemi ile dava açıldı.
Susuz hidroelektrik santralı (HES) projesinin hayata geçirilmesi için alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu olumlu kararının iptali için Av. Halis Yıldırım, Av. Bulut Aksoy ve Şavşat Derelerin Kardeşliği temsilcileri Rize İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Söz konusu proje için Enerji Nakil Hatları ve inşaat süresince ihtiyacı karşılaması amacıyla Beton Santralı kurulması da planlanmakta olduğu bilgisi edinildi.
DERENİN YÖNÜ ŞAŞACAK
Susuz HES projesi hayata geçirilir ise, Arpalı Deresi’nin doğal yollarla belirlenmiş olan yönü ve yapısı değişmiş olacak. Bugün kanalları vasıtasıyla doğrudan Arpalı Deresi’nden içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayan toplam 28 köyün, projenin hayata geçmesiyle birlikte su ile olan ilişkisi kesilecek. Söz konusu köyler 30-60 yıllık olup, 15 – 20 kanal vasıtasıyla Arpalı Deresi’nden yararlanmakta.
Susuz HES projesinin yapılması ile birlikte vadide bulunan tüm köyler gerek iklim, fauna flora açsından gerekse de su kullanımı açısından Susuz HES’in etki alanında. Bu sebeple de bu köylerde bulunan 74 yurttaş davacı oldu. Birçoğunun tarım ve/veya hayvancılık dışında bir geliri olmayan bu yurttaşlar, diğer HES davalarında olduğu gibi bir araya gelerek mahkeme ve bilirkişi masraflarına birlikte karşıladı.
Proje sahibi firma tarafından Degol Çevre Mühendislik Müşavirlik ve Tic. Ltd. Şirketi’ne hazırlatılan ÇED Raporu hakkında, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından tüm eksik inceleme ve değerlendirmelere rağmen ‘olumlu’ kararı verildi.
NE OLMUŞTU
Şavşat HES’in Rize İdare Mahkemesi 05.07.2011 tarihli kararı ile yürütmesi durdurulmuştu. Buna rağmen Bakanlık tarafında Susuz HES projesine 15.08.2011 tarihinde olumlu kararı verilmesi Bakanlığın mahkeme kararlarını da önemsemediğini göstermişti. Şayet Şavşat HES davası sonucunda proje iptal edilirse, Susuz HES’in Enerji Nakil Hatları’nın alternatif olarak nereye bağlanacağı da belli edilmemişti. Ayrıca Enerji Nakil Hatlarının ÇED konusu yapılmaması projenin çevreyi olumsuz etkilerinin büyük bir kısmının tartışılmadığını da göstermişti.
ŞİMDİ NE OLACAK
Bakanlık tarafından Arpalı Deresi ve yan kollarının bulunduğu havzada Susuz HES’in dışında 3 adet HES projesi daha projelendirilmeye çalışılıyor. Bunlar Hanlı HES, Kireçli HES ve Ayşe HES. İleride bu projelerinin tümünün hayata geçmesiyle Arpalı Deresinden bugün dahi zor olanaklarla karşılanan içme ve kullanma su ihtiyacı hiç karşılanamaz bir hale gelecek. Zira bu noktada ne Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın ne de bir başka kurumun kullanma ve su ihtiyacını düzenleyen/tespit eden bir planı bulunmuyor. Bölgenin su kanalları ve kapasiteleri tam olarak bilinmemekte.
