Emo: İhmal zincirindeki perde aralanıyor

Kaynak: Haberler.com, 13 Mayıs 2012
Elektrik Mühendisleri Odası Heyeti, enerji nakil hatlarına bakım için gittikleri Karasu-2 HES Göleti’nde 5 işçinin boğulması olayını inceleyerek rapor hazırladı. Hazırlanan rapor sonucunda yetkilileri acil önlemler almaya çağıran EMO Heyeti, yaşanan elim olayın arkasında ihmaller zinciri bulunduğunu, yaşanan felaketin basit bir iş kazası olarak geçiştirilmeyeceğini, pek çok yapısal sorunun var olduğunu ve bu sorunların halen ciddi tehdit oluşturduğu gerçeğini göstermediğini vurguladı.

Ankara Heyeti, enerji nakil hatlarına bakım için gittikleri Karasu-2 HES Göleti’nde 5 işçinin boğulması olayını inceleyerek rapor hazırladı. Hazırlanan rapor sonucunda yetkilileri acil önlemler almaya çağıran EMO Heyeti, yaşanan elim olayın arkasında ihmaller zinciri bulunduğunu, yaşanan felaketin basit bir iş kazası olarak geçiştirilmeyeceğini, pek çok yapısal sorunun var olduğunu ve bu sorunların halen ciddi tehdit oluşturduğu gerçeğini göstermediğini vurguladı.

Elektrik Mühendisleri Odası’ndan yapılan açıklamada, Erzurum-Aşkale İlçesi’nde kurulan Karasu-2 HES gölet alanı içinde kalan enerji nakil hatlarındaki arızayı gidermeye giden 1’i Aras Elektrik Dağıtım A.Ş çalışanı, 4’ü taşeron şirket Temel Enerji Ltd. Şti. çalışanı 5 kişinin boğularak göz göre göre ölümüyle sonuçlanan olayın arkasında yatan nedenleri tespit etmek üzere EMO heyeti tarafından 18-19 Nisan 2012 tarihlerinde yerinde yapılan inceleme sonucunda hazırlanan rapor tamamlandığı kaydedildi. Açıklamada, “Basına yansıyan bilirkişi raporuna ilişkin haberlerden, çalışanlara yönelik baskılar göz ardı edilerek, ölen çalışanların kusurlu gösterilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Ancak olay yerinde EMO tarafından yapılan incelemeler, yaşanan elim olayın arkasında ihmaller zinciri bulunduğunu, yaşanan felaketin basit bir iş kazası olarak geçiştirilmeyeceğini, pek çok yapısal sorunun var olduğunu ve bu sorunların halen ciddi tehdit oluşturduğu gerçeğini göstermektedir” denildi.

-“İŞ KAZASINA ZEMİN HAZIRLANMIŞ”-

Açıklamada Rapora ilişkin şu tespitlere yer verildi:

“-Elektrik üretim alanındaki özelleştirmeler sonucunda Karasu-HES’in, kar hırsıyla gerekli önlemler alınmadan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca kabulü yapılmıştır. Üretim ve dağıtımın parçalanması nedeniyle; üretim tesisi için nakil hattı sulu zemin içine kurulurken ve sulu zemine uygun direk kurulumu yapılırken; suya gömüleceği bilinen dağıtım hatları için gerekli önlemler alınmamıştır. Karasu-2 HES için etüd yapılmasından projelendirilmesine ve geçici kabulünün yapılarak işletmeye alınmasına kadar geçen süreçte, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği yok sayılmıştır. Serbest piyasanın acımasız kuralları ile HES’in bir an önce üretime geçmesi sağlanmış, insanlar için can güvenliği bile göz ardı edilerek iş kazasına zemin hazırlanmıştır.

-Dağıtım hizmeti alanında yaşanan taşeronlaşma uygulaması nedeniyle yetkisiz ve ehil olmayan kişilerle bir çalışma yürütülmüştür. Yapılacak olan bakım ve onarım işi, çok tehlikeli işler sınıfına girmekte olup, “İşçi Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği’ gereği A sınıfı iş güvenliği uzmanı bulundurulması gerekirdi. Ne kamu şirketi olan Aras Dağıtım, ne taşeron şirket Temel Enerji, ne de özel elektrik üreticisi şirket İdeal Enerji “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ şartlarını sağlamıştır.

-Mesai saati dışında kamu çalışanının bakım yapmaya gitmesini sağlayan baskılar olduğu anlaşılmaktadır. Elektrik sisteminin parçalanması ve Özelleştirme uygulaması nedeniyle işin sorumluluğunda karmaşa yaşanmış olup, iş sahiplenilmeyip uzaktan kumandalarla çalışanların inisiyatifine bırakılmıştır. Olayın birkaç gün öncesinde 31 Mart 2012 tarihinde Çat İlçesi’ni besleyen enerji nakil hattının gölet içinde kalan bir direği yıkılarak kazanın habercisi olmuş, ancak kaza gününe kadar bir planlama yapılmamış, hatta kaza sonrası enerji nakil hatlarının farklı yerlerden beslenmesi şeklinde alınan önlemler kaza öncesinde hiç düşünülmemiştir.

-Kamu ve özel sektör kuruluşlarında yaratılan kadro ve araç yetersizliği, yani kurumların içinin boşaltılmış olması olayın arkasındaki önemli bir etkendir. Elektrik enerjisinin dağıtımında sevk ve idareyi idari, teknik sorumluluğu ehliyetsiz ve yetkisiz elemanlara teslim eden yönetimler bir anlamda bu tür kazaların hazırlayıcıları konumundadırlar. İdari anlamda doğrudan Erzurum İl Müdürlüğü’ne bağlı olması gereken İlçe İşletme Şefliği personelinin, mesai saati dışında arıza mahalline sevki ile ilgili ortada somut veriler bulunmamaktadır.”

-EMO’DAN ACİL ÖNLEM UYARISI-

Yetkililerin acil önlemler alınması gerektiği vurgulanan açıklamada, “Karasu-2 HES’in elektrik sistemi ile bağlantısını sağlamak üzere İdeal Enerji Üretimi San. ve Tic. A.Ş. tarafından tesis ettirilen enerji nakil hattının 2 direği halen gölet alanı içindedir. Süreç içinde bu iki direk özelinde de; direklerin yatması, iletken kopması, izolatör patlaması gibi arızalara müdahale edilmesi söz konusu olacaktır. Dahası bu gibi arızalar, elektrik kaçağı oluşması nedeniyle de can kayıplarına yol açabilecektir. Bu direklerde de benzer kazaların yaşanması muhtemeldir ve gereken önlemler alınarak güzergahının değiştirilmesi can ve mal güvenliği açısından zorunludur. Enerji alanı, ölü canlar üzerinden yükseltilen piyasanın ortaçağ sömürgeci zihniyetinin geri döndürüldüğü vahşi kapitalizm uygulamalarına sahne olmaktadır. Yaşanan bu acı kayıpların ciddiyetle ele alınması, 3-5 kişinin sorumluluğu olarak algılanıp unutulmaması, sistemdeki ciddi sıkıntıların acilen giderilmesi gerekmektedir. Bunun için de kamu yararını ön planda tutacak, kamu kurumlarının ehil ve yetkin kişilerin elinde plan ve denetimleri yürüteceği bir yapılanmaya gidilmelidir” ifadeleri kullanıldı.